“Dag Majesteit, dag Maxima,
Dit is de eerste keer in ruim dertig jaar dat ik op deze plaats een open brief aan één enkele persoon schrijf, en wel aan u. En wel omdat ik in de veronderstelling verkeer dat u op een voor velen buitengewoon gevoelig en belangrijk punt een groot verschil zou kunnen maken. Een verschil in pijn, schuldgevoel en zelfveroordeling. Die veronderstelling baseer ik op het TV-gesprek dat u ter gelegenheid van uw 50ste verjaardag met Matthijs van Nieuwkerk had. Ik hoopte zeer dat u daarin het spreken over het waarschijnlijk grootste verlies in uw leven, het overlijden van uw zus Inés, niet uit de weg zou gaan. Dat hebt u ook niet gedaan. Ik ben u daar dankbaar voor. Persoonlijk, als ervaringsdeskundige. Professioneel, als hulpverlener aan nabestaanden van mensen die, evenals Inés, zelf hun leven hebben beeindigd. U hebt op oprechte wijze woorden gegeven aan de vragen waarmee vele tienduizenden in ons land en vele miljoenen over de gehele wereld na een zelfdoding door een dierbare worstelen. Vaak een leven lang. “Waarom?” “Was dit te voorkomen geweest?” “Had er sneller en beter hulp geboden moeten worden”. “Had ík misschien nog meer kunnen doen?” Vragen die zelden of nooit een afdoende antwoord krijgen, zodat mede door het taboe erover te praten met anderen, niet alleen verdriet en frustratie maar ook angst en schaamte je deel zijn als nabestaande. Het is troostend als een ander zich daarin kan inleven. Het is balsemend als een koningin dat kan. Niettemin, ik heb in deze een dringende wens aan u. Wanneer u in het gesprek met Matthijs gaat uitleggen hoe ingrijpend een zelfdoding kan zijn begint u als volgt: “Als iemand in je familie zelfmoord pleegt..”. Toegegeven, tal van Nederlanders gebruiken bijna automatisch termen als ‘zelfmoord’ en ‘zelfmoord plegen’. Maar goed beschouwd zijn het onterechte en vreselijke termen. Ze bevatten een ingebouwde veroordeling en stammen uit tijden waarin zelfdoding werd beschouwd als voor God en gemeenschap de ergste moord en daarmee de grootste misdaad die een mens kon begaan. Maar Inés heeft geen misdaad begaan. Ze heeft zichzelf niet vermoord. Ze heeft, in uw moedertaal vertaald, geen homicidio begaan. Ze heeft voor suicidio gekozen, voor het zelf beeindigen van haar lijden aan het leven. Dat is, op 33-jarige leeftijd, erg genoeg. Laten we op zulke verdrietige keuzes niet ook nog belastende termen plakken. Ze doen zovele nabestaanden steeds weer zoveel pijn. Mede door hen aangespoord span ik me al langere tijd in die vreselijke woorden uit de media en de alledaagse omgangstaal te weren. Maar dat blijkt een lastige opgave. Vandaar dit beroep op u. Uw oprechte openheid over de zelfdoding van uw zus in combinatie met een uitdrukkelijke stellingname uwerzijds tegen onterechte en onnodig pijnlijke termen als zelfmoord en zelfmoord plegen, zal een bizondere impuls betekenen voor de aandacht in de samenleving voor dit grote verdriet. Vooral onder jongeren en jongvolwassenen zal die aandacht meer dan eens levensreddend blijken.
Ik hoop zeer van u te horen,
Hoogachtend”
