Wat is er aan de hand waardoor in de afgelopen jaren het percentage jongeren en (jong)volwassenen met psychische klachten zo sterk is gestegen? Het betreft dan voornamelijk angstklachten, depressieve stemmingsklachten en klachten die te maken hebben met alcohol of ander druggebruik. Op dit moment kampt maar liefst 1 op de 4 Nederlanders met zulke klachten. Het zijn klachten die hun functioneren op allerlei gebieden, zoals werk, studie, relaties, zelfbeeld, zelfvertrouwen en toekomstperspectief nadelig kunnen beinvloeden. Wat mij vooral opvalt bij degenen die zich bij mij met zulke klachten melden dat ze vaak ook burnout-achtige klachten hebben, vooral lichamelijke moeheid, gevoel van uitputting, concentratie- en geheugenproblemen, slaapproblemen, snel emotioneel en geirriteerd raken, en gevoelens van zinloosheid. Samenhangend met dat laatste, een aanzienlijk aantal heeft sterk de neiging zichzelf te veroordelen voor het feit dat ze niet in staat zijn (gebleken) hun werk of studie goed te blijven uitoefenen. Alsof hun klachten of dreigende burnout in belangrijke mate hun eigen schuld is en ze er vanuit gaan dat anderen in hun werk- of studieomgeving daar waarschijnlijk net zo over denken. Vooral als de uitval uit werk of groeps-/team studieopdrachten meer werk en werkdruk voor collega’s of medestudenten betekent. Dat is dan ook een van de eerste kwesties waarbij ik hen probeer te helpen: te begrijpen waar hun psychische, dreigende burnout- en stressklachten vandaan komen en wat ze daaraan zelf wel maar ook niet aan kunnen doen en waar vooral bepaalde hulp, inschakeling of gedragsverandering van anderen, bijvoorbeeld van een manager, teamleider of docent, gewenst of vereist is. Want psychische en burnout-klachten zijn vrijwel altijd symptoom van het feit dat er een te grote kloof bestaat tussen enerzijds je draaglast en anderzijds je draagkracht. Reden voor mij voor te stellen samen die kloof te verkennen en waar mogelijk te dichten of te overbruggen met behulp van het zogenoemde taakanalyse-interview. Daarmee wordt inderdaad eerst je draaglast geinventariseerd. Daaraan aansluitend wordt per taak/probleem nagegaan wat je aan middelen, materieel en financieel, aan sociale ondersteuning, aan vaardigheden en aan stressbestendigheid ter beschikking of nodig hebt om aan je draaglast goed het hoofd te bieden. Voorbeeld. Het maakt nogal een stress-verschil of jij zelf als ouder voldoende opleiding hebt gehad om je kinderen bij hun schoolwerk (af en toe) te begeleiden of dat je er werkelijk niets van snapt. Ander voorbeeld. Het maakt heel wat uit hoe veilig de kwaliteit van je buurt is en wat jullie als bewoners daar samen aan kunnen en bereid zijn te doen. Kortom, een goede inventarisatie van draaglast versus draagkracht levert dikwijls behalve nieuwe denk- ook nieuwe oplossingrichtingen op. Zelfs tussen vader en zoon. Een jochie was bezig, terwijl zijn vader toekeek, om in de tuin een zware steen te verplaatsen. Dat lukte hem maar niet. Waarop zijn vader zei ‘Je moet al je krachten gebruiken!’. “Dat doe ik!” antwoordde het joch bozig. “Nee, dat doe je niet” reageerde de vader. “Want ik sta hier al een tijd en je hebt me nog niet gevraagd je te helpen”
Menu
