Red Oekraïne en ons geweten

door René Diekstra
kedar-gadge-A69UZJ5cnaQ-unsplash

Op 19 april 1943 werd via een clandestiene radiozender deze smeekbede herhaaldelijk de wereld ingezonden: “De laatste 35.000 mensen in dit getto zijn veroordeeld tot executie. De stad is één zee van echo’s van geweerschoten. De mensen worden vermoord. Weerloze vrouwen en kinderen”. “Red ons!” De wereld heeft er niet op gereageerd, er het zwijgen toegedaan. Volledig aan hun lot overgelaten besloten de Joden in het getto van Warschau zichzelf en hun dierbaren te verdedigen met alles wat los of vast als wapen kon dienen, molotov cocktails inbegrepen. Tot de dood toe vechten tegen een hen met ijzeren vuisten omringende SS-overmacht. Bijna 4 weken lang, vrijwel zonder basisvoorzieningen als voedsel en water, wisten ze stand te houden tegen een vijand die alles op haar weg vernietigde of doodde. Vele duizenden kwamen daarbij om, vele andere duizenden werden gevangen genomen en naar vernietigingskampen afgevoerd. Het begint er op te lijken dat ‘Warschau’ zich op de meest schokkende, gruwelijke en beschamende punten hard op weg is zich in Kiev en andere Oekraïnse steden te herhalen. Met ons medeweten en medewerking. De smeekbedes van Zelenski en de zijnen, “Save us”, ‘help ons’, blijken aan dovemansoren gericht. Daardoor is het  onvermijdelijk dat de Russen binnenkort, waarschijnlijk nog deze week, met de Oekrainers zullen doen wat de Duitsers 80 jaar geleden met de Joden deden. Omsingelen, van eerste levensbehoeften afsnijden, huizen, wegen en voorzieningen vernietigen, en actieve tegenstand door massaal artillerie- en geweervuur uitschakelen of doden. Een wrang verschil met Warschau is wel dat we om te weten dat dit allemaal gebeurt niet afhankelijk zijn van een enkele clandestiene radiozender. De Godganse dag houden talloze nieuwskanalen ons op de hoogte van de ontwikkelingen in dit drama. De manier waarop dat gebeurt is zowel psychologisch als moreel niet zelden van een twijfelachtig allooi. Zo worden ons in journaals over de oorlog als eerste doorgaans beelden van vernietigingen, lijden en dood gepresenteerd. Gevolgd door een ‘college’ van een militair deskundige die aan de hand van een kaart komt uitleggen wat de vermoedelijke volgende strategische stappen van de Russen zullen zijn. Welke obstakels ze daarbij mogelijk zullen ontmoeten en wat ze moeten of zullen doen om die op te ruimen. Alsof wij met zijn allen hebben ingetekend op de cursus Strategische Oorlogsvoering. Hoe cynisch, mogelijk onbewust maar dat maakt het niet minder erg, wil je het hebben? We besloten Oekraïne militair niet te hulp te komen – denk aan het weigeren van een no-fly-zone. En evenmin politiek, geen EU-lidmaatschap. In plaats daarvan zitten we  thuis op de bank te kijken naar de ‘vorderingen’ in de vernietiging van een onschuldig land. Tot op heden heeft niemand van de EU-politieke leiders of militair deskundigen met enige overtuiging  kunnen uitleggen waarom  Oekraïne zo dodelijk mag worden aangepakt. Anders gezegd, door niet te helpen, helpen we niet alleen een natie te vernietigen. We blazen ook onze eigen morele waarden op, zoals onze ‘Responsibility To Protect’ (RTP, zie handvest van de VN),  onze verantwoordelijkheid te beschermen. Ook Oekraïne.