Relatie-administratie

door René Diekstra
Rene Diekstra rotated

Lange tijd heeft de uitdrukking veilig vrijen uitsluitend gestaan voor het vrijen met een condoom. Om ziektes en zwangerschap te voorkomen. Maar sinds kort kom je er niet   meer met enkel een condoom. Wil je later, ook decennia later, niet als nog gedonder krijgen vanwege een vrijpartij, zorg dan dat je relatie-administratie  op orde is en bewaar die zorvuldig. Want voortaan zul je moeten bewijzen, vooral als je een bekende Nederlander bent (geworden), dat je met wederzijdse instemming te keer bent gegaan. Beweert een toenmalige partner later dat dit niet zo was en jij kunt je gelijk niet zwart op wit bewijzen, dan kun je het alsnog schudden. Er is namelijk een nieuwe sexwet van kracht: wie beschuldigd wordt is schuldig. De media noemen  dat trial-by-media (proces via de media). Een hypocrietere benaming is nauwelijks denkbaar. Want het gaat helemaal niet om een proces (waarbij stukken worden gewisseld, feiten vastgesteld, pleidooien worden gehouden). Laat staan een eerlijk proces. De werkelijkheid is dat een sexbeschuldiging op zichzelf voldoende is voor een veroordeling. Weliswaar nog geen veroordeling in juridische, maar zeker wel in sociale en publieke zin. En die laatste, juist omdat ze de eerste zijn en juist omdat er (nog) niets is bewezen, zijn vaak het ergst. Want iedereen om je heen begint zich toch al acuut in te dekken. Werkgevers gaan  aarzelen, opdrachtgevers beginnen zich terug te trekken, uitnodigingen worden schaarser, vrienden en kennissen gaan je anders bekijken. En de media? Die gaan met elkaar in competitie  over wie nog meer nieuws over jouw veronderstelde misstap(pen) weet uit te graven. Het blijft daarom zelden bij die eerste berichtgeving van een beschuldiging. Men gaat ook op zoek naar aanwijzigingen in je verleden of persoonlijkheid die de beschuldiging in een breder perspectief plaatsen: “Was er niet eerder ook al iets met…?”. Ook al was er eerder niets, alleen al het publiekelijk opperen van die vraag is voldoende om het beeld van jou onder het publiek verder te doen afbladderen. Daar blijft geen mens bij overeind. Wat hier een doorslaggevende rol speelt, is een psychologisch mechanisme met de naam ‘truth bias’ oftewel ‘waarheidsvooroordeel’. Truth bias is onze neiging om wat we horen, zien of lezen in eerste instantie voor waar te houden. Wie ergens van wordt beschuldigd en zich daartegen publiekelijk wil verdedigen staat dus al bijvoorbaat op achterstand. Hij moet nu een publiek overtuigen waarvan een deel  al niet meer neutraal is, inmiddels al gelooft dat hij schuldig is. De conclusie? Als de media niet langer zelf producent van onrecht willen zijn, dan moeten ze besluiten geen beschuldigingen meer te publiceren waarvoor (nog) geen hard bewijs is overlegd. Ongetwijfeld leidt dat tot minder sensationele berichtgeving, maar ook tot minder onschuldige slachtoffers. Overigens, zolang de media dat besluit niet nemen, zorg er, of je nu een meer of minder bekende Nederlander bent, in Godsnaam voor dat je relatie-administratie op orde is en sla pas aan het vrijen als je  de nodige handtekeningen hebt verzameld.