In het park aan de overkant van de singel waaraan ik woon, kom ik op mijn dagelijkse wandeling of jogging vrijwel altijd een of meer grootouders tegen. Dat leid ik uit hun leeftijd en de buggy die ze voortduwen met daarin een baby of daarnaast een beginnend loslopende peuter. Soms allebei. Vanaf een bepaald moment is me gaan opvallen dat ik vaker grootouders met kind dan ouders met kind tegen kom. Logisch zou je denken als de grootouders op de kleinen passen, hen verzorgen,vermaken en helpen ontwikkelen zodat de ouders kunnen werken. Maar opgepast het zo te formuleren! Want het suggereert, ten onrechte, dat oppassen geen werk zou zijn! Volgens diverse schattingen springen in ons land tenminste de helft van de grootouders van af en toe tot zeer regelmatig oppassend bij. Wat betekent dat grootouders in economisch en sociaal opzicht een factor van grote betekenis zijn. Ze zullen het nooit doen, maar ik vraag me weleens af wat zouden de gevolgen zijn als alle grootouders op een dag in staking zouden gaan? Onder meer omdat ze, net zoals pak ‘m beet luchthaven-personeel of pakketbezorgers, meer waardering voor hun werk willen en betere arbeidsvoorwaarden. De vraag naar kinderdagverblijven en kinderopvang, ze kunnen het nu al niet aan, zou ontploffen en in tal van bedrijven zou het nu al steeds nijpender personeelstekort dramatische vormen aannemen. Maar ook in tal van gezinnen zelf zou een staking door grootouders ingrijpende gevolgen hebben voor het dagelijks leven en routines. En waar grootouders de oudervervangende opvoeders zijn, zou de ramp helemaal niet te overzien zijn. We kunnen niet zonder grootouders. Zo simpel is het. Dat is niet altijd zo geweest. De grootouder blijkt historisch gezien een betrekkelijk recent verschijnsel. Nog vrijwel afwezig in de tijd van de Neanderthaler, zo’n 250.000 jaar geleden – hun levensverwachting was slechts zo’n circa 30 jaar – verscheen de grootouder pas op grotere schaal op het toneel zo’n 30.000 jaar geleden. Naarmate levensverwachting en bevolkingsdichtheid toenamen. Als mensen ouder worden kunnen ze niet alleen meer kinderen voortbrengen, maar hebben ook meer anderen ter beschikking, met name grootouders, om daarop te passen. Waardoor de ouders zelf meer aan economische, technische en zelfontwikkeling kunnen doen. Niet verbazingwekkend maar wel uiterst belangrijk om te beseffen dat de mens, voor zover bekend, de enige diersoort is die het grootouder- of seniorenschap kent. Sterker nog, er is overtuigend wetenschappelijk bewijs dat de toename van senioren een uiterst belangrijke rol heeft gespeeld in het succes van onze soort, zowel genetisch als sociaal-cultureel. Vandaar de ver- en bewondering die ik regelmatig ervaar als ik een buddy met baby en senior-ouder – senior-vader of senior-moeder zo noem ik ze tegenwoordig stilletjes in mezelf – tegen kom. Maar het is ook deze wens die dan regelmatig bij mij opkomt: ‘Samenleving, doe wat meer aan grootouder- of senior-ouderverering. Want echt, ouder en wijzer is wel degelijk wat iedere dag weer oppast. Of het nu in het park tegenover mijn huis is of die talloze andere parken en plaatsen elders in het land.
Image by bryandilts from Pixabay