Maand: juni 2023

In de jaarlijkse eindexamenperiode gaan mijn gedachten soms  terug naar de tijd dat ik zelf eindexamen deed. Dat was geen gemakkelijke periode. Voor mij niet, voor mijn ouders evenmin. Niet vanwege het examen op zich. Ik werd gewoon verondersteld dat te halen. Maar vanwege het grote, conflictueuze maar oprechte geschil tussen hen en mij aangaande wat daarna? Zij wilden per se dat ik bij hen in de zaak kwam werken, mijn ouders runden twee  textielzaken. Ik wilde dat per se niet. Ik wilde psychologie studeren. Met name mijn vader vond dat helemaal niks. Psycholoog was volgens hem geen soort van beroep waar ook nog eens geen droog stuk brood mee te verdienen viel. Hij weigerde dan ook per se voor mijn psychologie-studie te betalen. Wat wel nodig was. Ik kreeg geen studiebeurs  omdat, zo was de regeling in mijn tijd, ouders boven een bepaald inkomen verondersteld werden een universitaire studie voor hun kind zelf te betalen. Het gevolg in die na-examen zomermaanden laat zich raden. Spanningen in huis, verwijten over en weer, en vooral wederzijdse vermijding.  Kortom een beroerde sfeer. Omdat ik toch wat geld nodig had en dat zelf moest verdienen, sprong ik soms toch bij in  de zaak. Maar juist dat drukte me nog heftiger met de neus op het feit dat ik daarin mijn toekomst absoluut niet zag zitten. Totdat, iedereen werd steeds ongelukkiger van deze situatie, mijn ouders met een verrassend compromis kwamen, waarvan ik tot vandaag de dag niet weet of ze dat zelf bedacht hebben of iemand ze dat heeft ingefluisterd. Doet er ook niet toe. Het compromis was dat ik zou moeten bewijzen geschikt te zijn voor het werk in de psychologie door een jaar in een psychiatrische inrichting te werken. Pas als degenen die daar mijn leidinggevenden waren en de psycholoog ter plaatse oordeelden dat ik dat mogelijk wel was, mocht ik alsnog op hun kosten psychologie studeren. Hoewel ik absoluut nog geen idee had van wat een jaar in een inrichting als leerling-psychiatrisch verpleegkundige zou inhouden, was ik hen als een kind zo dankbaar  dat ik het voorstel met beide handen aangreep. Het werd voor mij, als 17-18 jarige, niet alleen een bizonder leerzaam en vormend jaar. Het bevestigde me ook in wat niets anders had kunnen doen: in mijn overtuiging dat mijn toekomst in de psychologie moest liggen. Na dat jaar ging ik inderdaad aan de universiteit psychologie studeren en werkte ieder jaar in de zomermaanden bij als hulp-nachtverpleegkundige in verschillende psychiatrische (crisis)centra. Toen ik later tijdens mijn opleiding tot psychotherapeut in New York dit gebeuren ooit met mijn opleider deelde, trok hij vijf conclusies die ik sindsdien regelmatig aan jongeren in mijn omgeving doorgeef. (1) Leef voor jezelf, niet voor de verwachtingen van anderen. (2) begrijp wat je gelukkig maakt en ga dat meer doen. (3) word ergens een expert in en deel je kennis want (4) streven ergens goed in te zijn  maakt je enthousiast en heeft een positief effect op anderen. En oh ja (5) ga oprechte conflicten nooit uit de weg.

Image by Gerd Altmann from Pixabay

In de nacht van 23 op 24 februari 2022 staan Russische troepen op het punt  Oekraine binnen te vallen of zijn daarmee al begonnen. Oekraine’s president Vladimir Zelenski, zodra daarover geinformeerd, belt onmiddellijk naar het Kremlin om president Putin te spreken.  Maar die houdt zich bij herhaling incommunicado. Erop gokkend dat de oorlog die hij begint maar niet zo wil noemen, hoogstens een paar dagen of weken zal duren en dat Zelenski die niet zal overleven. Niet als president en, hoopt Putin, hopelijk ook niet bij leven. Hoe kan een mens zich vergissen? De oorlog die van Putin geen oorlog mag heten, woedt inmiddels al anderhalf jaar. En de president die allang geen president meer had mogen zijn, zit steviger dan ooit in het zadel, wordt op handen gedragen door bijna zijn totale volk en is een alom bewonderde en gerespecteerde regeringsleider die door veel collega’s niet zelden onvoorwaardelijk wordt gesteund. Sterker nog, ze betitelen hem bij herhaling niet alleen als vechtend voor eigen land en volk, maar ook als voorvechter van  de centrale waarden van hun eigen naties en volkeren. Waarden die hij als zijn belangrijkste doelen kort na zijn inauguratie als president aldus verwoordde (let op de volgorde): “En dan zijn er de waarden, de waarden van integriteit en eerlijkheid, van goede manieren en tolerantie, van vrijheid en democratie, van respect voor de wet en privé eigendom, en van respect voor elkaar”. Grote woorden. Maar die bij hem inmiddels ook grote geloofwaardigheid hebben gekregen. Zo groot dat degenen die hem steunen hun lot in zekere zin zelfs in zijn handen lijken te leggen. Zoals de Amerikaanse president Joe Biden of onze eigen premier Mark Rutte. Met hun herhaalde aanbiedingen van omvangrijke materiele steun en morele uitspraken als: “Hoe dan ook, hij moet deze oorlog winnen want met hem staat ook onze wereld op het spel”. Maar kan hij die ook winnen? Hoelang houden Zelenski en de zijnen deze dramatisch ontwrichtende oorlogstoestand vol?  Ik meen dat zijn ‘dresscode’, zijn steevast groene legeroutfit, zijn allesomvattende antwoord daarop is: “Solidariteit met de manschappen aan het front, niet aflatende focus op de strijd die door hen en  alle gewone Oekrainers met hen, mij zelf inbegrepen, gevoerd en gewonnen zal worden. En deze oproep aan mijn keurig aangeklede collega’s tijdens bijeenkomsten van regeringsleiders: als je hier naast mij in vechttenue wilt staan, doet dat dan vooral ook op het slagveld”. Dresscode als wapen inderdaad. Mogelijk naar het voorbeeld van de Britse premier Winston Churchill die zich tijdens de 2de Wereldoorlog altijd op dezelfde manier als vóóroorlogs aan het publiek toonde, bolhoed op  en dikke sigaren paffend. Daarmee geruststellend de oorlog tot zijn ‘business as usual’, gewoon zijn  voornaamste taak en opgave van iedere dag, bestempelend. Zelenski gaat nog een stap verder. Hij bezweert pas dan zijn vechttenue voor ‘een net pak’ uit te trekken als oorlog voor Oekraine niet langer ‘usual’ is. Het toont de grote leider in deze kleine man. Ooit  acteur had hij in een TV-serie de rol van president. Die rol, zo blijkt nu, was hem altijd al op het lijf geschreven.

Wikimedia license info of photo